3) บุคคลคุณภาพแห่งปี 2017 ด้านสาธารณสุข

อ.สง่า ดามาพงษ์ (อายุ 67 ปี)

เลขาธิการคณะกรรมการแผนอาหารเพื่อสุขภาวะ

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

1. หน้าที่ความรับผิดชอบในปัจจุบัน

1. ที่ปรึกษากรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

2. ผู้ทรงคุณวุฒิ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

3. ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ 

4. รองประธานเครือข่ายคนไทยไร้พุง – ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย-สสส.-

  กรมอนามัย

5. คณะกรรมการอำนวยการโครงการสุขภาพดีวิถีไทย กระทรวงสาธารณสุข      

6. เลขาธิการคณะกรรมการแผนอาหารเพื่อสุขภาวะ สสส.      

7. กรรมการเครือข่ายโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCD net)

8. ประธานคณะกรรมการสื่อสารการส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่  ศูนย์นมแม่แห่ง

  ประเทศไทย

9. ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จ

  พระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี และกรรมการบริหารสมาคมโภชนาการแห่ง

  ประเทศไทยฯ

10. รองประธานมูลนิธิโภชนาการ

11. ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์สมาคมนิสิตเก่าอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์    

2. ประวัติการศึกษา

พ.ศ. 2516     ปริญญาตรี วทบ.(วิทยาศาสตร์การอาหาร)  มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

พ.ศ. 2525     ปริญญาโท Master of Community Health Nutrition มหาวิทยาลัยควีนส์แลนด์ ประเทศออสเตรเลีย 

พ.ศ. 2533     Certificate of Postgraduate on Lactation Management Education Program, WELLSTART USA  ประเทศสหรัฐอเมริกา

พ.ศ. 2538     Certificate on “Social Marketing/Communication Management” towards the Elimination of Micronutrient Malnutrition, Communicable Disease Control (CDC) Atlanta USA ประเทศสหรัฐเอมริกา

พ.ศ. 2541     Certificate of The Control and Prevention on Iodine Deficiency Disorders. Ministry of Health China ประเทศจีน

พ.ศ. 2535     Certificate of Baby Friendly Hospital Initiative Master/Assessor Workshop, WELLSTART USA San Diego  ประเทศสหรัฐอเมริกา

พ.ศ. 2539     ประกาศนียบัตรหลักสูตร อบรมผู้บริหารสารณสุข ระดับกลาง (ผบก.10/2), กระทรวงสาธารณสุข 

3. นโยบายและอุดมการณ์ในการทำงาน

นโยบายการทำงาน ยึดเป้าหมาย (Goal) ของการทำงานของแต่ละแผนงาน และโครงการเป็นตัวตั้ง แล้วกำหนดแผนปฏิบัติงาน (Action Plan) ให้คมชัดสู่การปฏิบัติตามห้วงระยะและงบประมาณที่กำหนดให้ ภายใต้การควบคุมการกำกับที่รัดกุม

อุดมการณ์การทำางาน ยึดมั่นผลประโยชน์ของประชาชนเป็นที่ตั้งละยึดพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเป็นพลังในการครองงาน

4. ความสำเร็จในชีวิตการทำงาน

          1. ได้สร้างผลงานที่โดดเด่นและเกิดนวัตกรรมงานโภชนาการโดยเป็นผู้ริเริ่มนำเอาองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์การอาหาร (Food Science) ไปเชื่อมโยงกับด้านโภชนาการเพื่อวางรากฐานการพัฒนางานอาหารและ โภชนาการของประเทศ ซึ่งนำไปสู่การส่งเสริมให้คนไทยมีภาวะโภชนาการที่ดีขึ้น 

2. ริเริ่มและพัฒนางานโภชนาการในงานสาธารณสุขมูลฐาน (Primary Health Care) ของประเทศไทย โดยเป็นผู้นำด้านโภชนาการของโครงการพัฒนางานสาธารณสุขมูลฐานจนกลายเป็นต้นแบบของประเทศและขยายครอบคลุมทั่วประเทศมาจนถึงปัจจุบัน 

3. สำรวจภาวะอาหารและโภชนาการของประเทศไทย รวม 4 ครั้ง (สำรวจทุกๆ 10 ปี) จนได้ข้อมูลนำมากำหนดนโยบายและวางยุทธศาสตร์งานโภชนาการของประเทศไทยและเผยแพร่ไปทั่วโลก 

4. รณรงค์ระดับชาติเพื่อควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน  โดยส่งเสริมให้ใช้เกลือเสริมไอโอดีนปรุงและประกอบอาหารในทุกครัวเรือนทั่วประเทศ 

5. พัฒนาระบบการเฝ้าระวังและติดตามภาวะโภชนาการเด็กก่อนวัยเรียน (Nutrition Surveillance) และ นำไปประยุกต์ใช้จนครอบคลุมทุกจังหวัดทั่วประเทศและใช้เป็นรูปแบบงานโภชนาการของประเทศไทยและประเทศที่กำลังพัฒนา 

6. พัฒนาตัวชี้วัดด้านโภชนาการในการสำรวจความต้องการขั้นพื้นฐาน (Basic Minimum Needs) เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต (Quality of Life) ของคนในชาติ และใช้เป็นเครื่องมือการพัฒนาคุณภาพคนจนถึงปัจจุบัน 

7. กำหนดยุทธศาสตร์งานโภชนศึกษาของประเทศและบรรจุไว้ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่ชาติ จนเกิดการขับเคลื่อนงานระดับชาติ 

8. ร่วมกำหนดนโยบายและยุทธศาสตร์ของชาติด้านอาหารและโภชนาการในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 5,6,7,8 และ 9 

9. ร่วมเป็นกลุ่มแกนนำในการขับเคลื่อนประเทศไทยสู่สังคมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ร่วมกับโรงพยาบาลศิริราชพยาบาล ภายใต้โครงการโรงพยาบาลสายสัมพันธ์แม่-ลูก (Baby Friendly Hospital Initiative) โดยเป็น Master trainer ให้กับบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขทั่วประเทศ 

10. พัฒนารูปแบบการควบคุมป้องกันโรคขาดสารอาหารประเภทจุลโภชนาการ (Micronutrient) รวมถึงการขาดไอโอดีนและธาตุเหล็ก โดยนำเอาระบบการตลาดเชิงสังคม (Social Marketing) มาใช้เป็นครั้งแรกของประเทศ และเป็นต้นแบบสู่การพัฒนาจนถึงปัจจุบัน 

11. เป็นกลุ่มแกนนำในการพัฒนาข้อปฏิบัติการกินอาหารเพื่อสุขภาพที่ดีของคนไทย (Thai Food Based Dietary Guideline, FBDG.) หรือโภชนบัญญัติ 9 ประการ (เป็นผู้บัญญัติศัพท์ “โภชนบัญญัติ) ซึ่งนำไปเผยแพร่ทั่วประเทศและทั่วโลกจนถึงปัจจุบัน 

12. เป็นผู้ริเริ่มวิจัยเพื่อพัฒนาร้านอาหารเมนูชูสุขภาพ เพื่อแก้ไขปัญหาภาวะโภชนาการเกินหรือโรคอ้วนจนได้ต้นแบบ แล้วกำหนดเป็นนโยบายของกระทรวงสาธารณสุข มีการขยายการดำเนินงานครอบคลุมทั้งประเทศจนถึงปัจจุบัน 

13. เป็นผู้ริเริ่มวิจัยและพัฒนาสูตรขนมกรุบกรอบเพื่อสุขภาพ ทดลองร่วมกับสถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยลดน้ำตาล ไขมัน และโซเดียม จากขนมกรุบกรอบ ลงร้อยละ 25 แล้วขยายสู่การผลิตเชิงอุตสาหกรรม 

14. เป็นกลุ่มแกนนำร่วมกับกลุ่มราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทยขับเคลื่อนโครงการ คนไทยไร้พุง ซึ่งเป็นโครงการระดับชาติตั้งแต่ปี พ.ศ.2549 จนถึงปัจจุบัน จนเกิดรูปแบบการขับเคลื่อนงานควบคุมและป้องกันภาวะโภชนาการเกินหรือโรคอ้วนในประเทศ และเป็นนโยบายสำคัญของรัฐบาลในปัจจุบัน

5. ทรรศนะต่อวงการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

1. วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีคือหัวใจแห่งการเคลื่อนประเทศไทยสู่ยุค ThaiLand 4.0 

2. วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี คือฟันเฟืองสำคัญต่อการพัฒนาการเกษตรและอุตสาหกรรมอาหาร อันเป็นเสาหลักของประประเทศไทย

3. วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีคือกุญแจไปสู่การพัฒนาพฤติกรรมชีวิตของคนในชาติ

4. วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีคือปัจจัยหลักที่จะขับเคลื่อนประเทศไทยให้ก้าวข้ามประเทศที่กำลังพัฒนาสู่ประเทศพัฒนาแล้ว

5. รัฐบาลต้องยอมลงทุนเพื่อพัฒนางานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของไทยให้มากกว่านี้เป็นอยู่ โดยเฉพาะงานวิจัยเพื่อพัฒนา (R&D)           

6. กิจการอันเป็นคุณประโยชน์เพื่อสังคม สาธารณกุศล

          1. เป็นนายกสมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ และกรรมการบริหารสมาคมโภชนาการฯ 9 สมัย ได้สร้างประโยชน์ด้านโภชนาการให้กับการโภชนาการของประเทศไทยตลอดมา

2. จัดคอนเสิร์ตการกุศล 7 ครั้งเพื่อนำรายได้ไปจัดทำกองทุนอาหารในโรงเรียน บริจาคอุปกรณ์การเรียนและเครื่องมือแพทย์

3. เป็นแกนนำชาวบ้านทุ่งเสมียนตราสร้างศาลาการเปรียญ และกุฎิพระสงฆ์หลังใหม่

7. รางวัลเกียรติยศหรือเครื่องราชอิสริยาภรณ์

7.1 เครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่ได้รับ

พ.ศ. 2539     ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)

7.2 รางวัลเกียรติคุณที่ได้รับ

       1. รางวัลคนดีศรีอนามัยดีเด่นประจำปี พ.ศ. 2551 จากกรมอนามัย

 2. รางวัลนิสิตเก่าดีเด่น จากสมาคมนิสิตเก่าอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์  ประจำปี พ.ศ. 2557

 3. รางวัลนิสิตเก่าดีเด่น จากคณะอุตสาหกรรมอาหารมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ประจำปี  พ.ศ. 2558

 4. รางวัลนิสิตเก่าดีเด่น จากสมาคมนิสิตเก่ามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ในพระบรมราชูปถัมภ์(สมก.)

 5. รางวัลพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี บุคคลดีเด่นแห่งชาติ  ด้านวิชาการ ปี 2560

8. ประวัติการทำงาน

ก.ย. 2516-ก.ย. 2518   โภชนากรตรี กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

ส.ค. 2518-ก.ย. 2519    โภชนากร ระดับ 3 หน่วยส่งเสริมโภชนาการ สำนักงานสาธารณสุข

                                จังหวัดสุโขทัย

ต.ค. 2519-มี.ค. 2521   โภชนากรระดับ 3 และ 4 หน่วยส่งเสริมโภชนาการ สำนักงาน

    สาธารณสุข จังหวัดลำปาง

เม.ย. 2521-ส.ค. 2524   นักโภชนาการระดับ 4 ประจำศูนย์โภชนาการเขต 5 จังหวัดเชียงใหม่

ก.ย. 2524-ก.ย. 2529    นักโภชนาการ ระดับ 5 กองโภชนาการ กรมอนามัย  กระทรวง

  สาธารณสุข ต.ค. 2530-ก.ย. 2533  นักโภชนาการ ระดับ 6 กอง    

  โภชนาการ กรมอนามัย  

ต.ค. 2533-พ.ค. 2535   นักโภชนาการระดับ 7 กองโภชนาการ กรมอนามัย  และอาจารย์

    พิเศษสอนระดับปริญญาตรีและ ปริญญาโท จำนวน 3 มหาวิทยาลัย

มิ.ย. 2535-ก.ย. 2540    นักโภชนาการ ระดับ 8 กองโภชนาการ กรมอนามัย  และอาจารย์

    พิเศษสอนระดับปริญญาตรีและ ปริญญาโท จำนวน 3 มหาวิทยาลัย

ต.ค. 2540-ก.ย. 2552    นักโภชนาการระดับ 9 (เชี่ยวชาญด้านโภชนาการ)

    โฆษกกระทรวงสาธารณสุข

    รักษาราชการแทนผู้อำนวยการกองโภชนาการ กรมอนามัย

    ผู้ช่วยผู้อำนวยการกองโภชนาการ กรมอนามัย

    ผู้จัดการและผู้ทรงคุณวุฒิด้านอาหารและโภชนาการของ สสส.      

ก.ค. 2549-ก.ค. 2551    ผู้จัดการโครงการโภชนาการเชิงรุก สสส. และ กรมอนามัย

ธ.ค. 2551-ธ.ค. 2555    ผู้จัดการโครงการพัฒนาระบบและกลไกเพื่อเด็กไทยมีโภชนาการ

    สมวัย สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ – กรม 

    อนามัย - สสส.

ต.ค. 2549-ปัจจุบัน    รองประธานเครือข่ายคนไทยไร้พุง – ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย-สสส.-กรมอนามัย

ส.ค. 2554-ปัจจุบัน    คณะกรรมการอ านวยการโครงการสุขภาพดีวิถีไทย กระทรวงสาธารณสุข      

ธ.ค. 2553-ปัจจุบัน    เลขาธิการคณะกรรมการแผนอาหารเพื่อสุขภาวะ สสส.      

ก.ค. 2553-ปัจจุบัน    กรรมการเครือข่ายโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง(NCD net)

ส.ค. 2548-ปัจจุบัน    ประธานคณะกรรมการสื่อสารการส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่  ศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย

ก.ค. 2528 –ปัจจุบัน   ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทย ในพระ

ราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี และ

กรรมการบริหารสมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยฯ

ม.ค. 2553-ปัจจุบัน    รองประธานมูลนิธิโภชนาการ  มูลนิธิโภชนาการ

ก.ค.2554-ปัจจุบัน     ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์สมาคมนิสิตเก่าอุตสาหกรรมเกษตร

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

************************